Τα διδάγματα από την παγκόσμια οικονομική κρίση

Τα διδάγματα που πήραμε από την μεγάλη κρίση ανατρέπουν το παλιό οικονομικό δόγμα λέει ο νομπελίστας Joseph E. Stiglitz.
Τι ακολουθεί μετά τη μεγάλη κρίση; Η ανθρωπότητα πήρε μερικά πολύτιμα μαθήματα, καταβάλλοντας ένα πολύ υψηλό κόστος. Τόσο η μεγάλη και πλάνη του Adam Smith όσο και τα τέσσερα διδάγματα  του 2009, ανατρέπουν το παλιό οικονομικό δόγμα.
Το καλύτερο που μπορεί να λεχτεί για το 2009 είναι, ότι μπορούσε να είναι και χειρότερα αφού καταφέραμε να σωθούμε από την άβυσσο που βρεθήκαμε στα  τέλη του 2008. Το 2010 θα είναι σχετικά καλύτερο για τις περισσότερες χώρες.
Η ανθρωπότητα έχει εξαγάγει μερικά πολύτιμα διδάγματα καθοριστικά για παρούσα και μελλοντική ευημερία, καταβάλλοντας ένα πολύ υψηλό τίμημα. Διδάγματα που όμως θα έπρεπε να τα είχε εξαγάγει πολύ ενωρίτερα.
Δίδαγμα πρώτο: Οι αγορές δεν αυτοδιορθώνονται. Χωρίς την κατάλληλη διόρθωση τείνουν πάντα προς την υπερβολή. Το 2009 κατανοήσαμε γιατί  η αθέατος χειρ του  Adam Smith παραμένει αθέατη και παραμένει αθέατη γιατί απλά δεν υπάρχει.
Η ιδιοτελής επιδίωξη των τραπεζιτών, όχι μόνο δεν οδήγησε στο καλό της κοινωνίας αλλά ούτε και οι μέτοχοι ωφελήθηκαν. Ασφαλώς δεν ωφελήθηκαν οι ιδιοκτήτες κατοικιών, που έχασαν τα σπίτια τους, ούτε οι εργαζόμενοι που έχασαν τις δουλειές τους, ούτε οι συνταξιούχοι που βλέπουν να εξανεμίζονται τα αποθεματικά των ταμείων τους ή οι φορολογούμενοι που υποχρεώθηκαν να πληρώσουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για τη σωτηρία των τραπεζών.
Διδαχτήκαμε, λέει ο κάτοχος του Βραβείου Νόμπελ για την Οικονομία, γιατί συχνά οι αγορές δεν λειτουργούν όπως θα όφειλαν. Για την αποτυχία των αγορών υπάρχουν πολλοί λόγοι. Η βασική αιτία είναι τα διεστραμμένα συστήματα κινήτρων των πιστωτικών ινστιτούτων, που είναι τόσο μεγάλα για να αφεθούν να καταρρεύσουν.